Zamki Szkocji - Linlithgow
Zamki Szkocji - Zamek Linlithgow
Linlithgow Palace, często określany mianem jednego z najbardziej malowniczo położonych zamków w Szkocji, w istocie pełnił funkcję królewskiej rezydencji – był to pałac, a nie ufortyfikowana twierdza. Położony w niewielkim mieście Linlithgow (około 25 km na zachód od Edynburga), od wieków przyciąga nie tylko miłośników architektury i historii, lecz także osoby poszukujące malowniczych krajobrazów. Akwen znajdujący się nieopodal zabudowań oraz otoczenie pełne zieleni sprawiają, że wizyta w Linlithgow to nie tylko zwiedzanie murów pałacowych, ale i przyjemny spacer z pięknymi widokami.
- Początki: Pierwsze umocnienia istniały tu już w XII wieku. W późniejszych stuleciach, za panowania Stefana i Dawida II, zaczęto rozbudowywać rezydencję, której największy rozkwit przypada jednak na okres dynastii Stewartów (Stewart/Stuart).
- Rola królewskiej siedziby: W XIV i XV wieku, pod rządami królów szkockich, Linlithgow Palace nabrał reprezentacyjnego charakteru. Właśnie tutaj szczególnie lubili przebywać kolejni władcy z dynastii Stewartów, zwłaszcza król Jakub IV i królowa Maria de Guise.
- Miejsce narodzin słynnych władców: W 1542 roku w murach Linlithgow przyszła na świat Maria I Stuart, przyszła królowa Szkocji, niekiedy nazywana Marią Królową Szkotów (Mary Queen of Scots). Była jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci XVI wieku – tragiczny koniec jej życia oraz liczne intrygi polityczne z jej udziałem z czasem urosły do rangi legendy.
- Okres upadku: Po unii Szkocji z Anglią (1707) Linlithgow Palace stracił na znaczeniu. Dodatkowo w XVIII wieku doszło do pożaru, który poważnie uszkodził budowlę. Ruiny, które możemy dziś oglądać, pozbawione są częściej użytkowanych pomieszczeń, ale mimo to wciąż robią ogromne wrażenie i świetnie ukazują dawny majestat.
Choć dziś zachowały się przede wszystkim mury i fragmenty zabudowy, można bez trudu dostrzec, jak bardzo okazała była ta rezydencja. Wchodząc na teren pałacu, zwraca uwagę przede wszystkim przestronny dziedziniec wewnętrzny, otoczony arkadowymi krużgankami. Spojrzenie w górę pozwala wyobrazić sobie kilkukondygnacyjne skrzydła pałacowe z komnatami królewskimi i pomieszczeniami dla dworzan.
Warto też pamiętać, że Linlithgow Palace był świadkiem rozkwitu nowoczesnych na owe czasy rozwiązań budowlanych, chociaż ich resztki dziś widać głównie w fundamentach i pozostałościach detali okiennych. W pałacu znajdowała się m.in. unikatowa fontanna, zrekonstruowana w XIX wieku, która szczególnie zachwyca przy głównym wejściu na dziedziniec.
- Linlithgow Loch: Urokliwe jezioro otaczające pałac, stanowi doskonałe miejsce na krótki spacer lub dłuższą przechadzkę wokół linii brzegowej. Z jednej strony wody podziwiać można bryłę ruin, z drugiej – zielone wzgórza West Lothian.
- Kościół St. Michael’s: Tuż obok pałacu znajduje się zabytkowy kościół, wyróżniający się charakterystyczną nowoczesną wieżą z aluminium, zainstalowaną w latach 60. XX wieku. Wewnątrz zaś odnaleźć można liczne elementy architektury gotyckiej i ślady bogatej historii tego miejsca.
- Miasteczko Linlithgow: Niewielka, ale pełna uroku miejscowość z zabytkowymi kamieniczkami i klimatycznymi uliczkami. Szeroka oferta kawiarni, pubów i małych restauracji pozwoli na przyjemny odpoczynek po zwiedzaniu.
Ciekawostki
- „Dom narodzin” Marii Królowej Szkotów: Ta intrygująca postać wzbudzała w historii wiele emocji, a jej tragiczne losy i polityczne rozgrywki na dworze królewskim do dziś inspirują pisarzy i twórców filmowych.
- Fontanna Królowej: XIX-wieczna rekonstrukcja jednej z dawnych fontann pałacowych, wykonana z niezwykłą dbałością o średniowieczne detale. Legenda głosi, że w wyjątkowe dni (np. przy okazji koronacji) z dysz fontanny zamiast wody tryskało czerwone wino.
- Rewitalizacja pałacu: Choć pałac zachował się w postaci ruin, od lat prowadzone są liczne prace konserwatorskie. Dzięki nim dziś odwiedzający mogą zwiedzać pałac stosunkowo bezpiecznie, a zarazem obcować z autentyczną atmosferą dawnych wieków.
- Dojazd: Z Edynburga do Linlithgow kursują bezpośrednie pociągi, podróż trwa około 20–25 minut. Dostępne są też autobusy.
- Bilety: Na miejscu obowiązują bilety wstępu, warto jednak śledzić zniżki i oferty specjalne – czasem można się natknąć na wydarzenia z przewodnikiem lub rekonstrukcje historyczne.
- Pora zwiedzania: Linlithgow Palace bywa nieco mniej zatłoczony poza sezonem (połowa jesieni i zima), jednak najlepszą aurę do spacerów wokół jeziora zapewnia wiosna lub wczesne lato.
- Bezpieczeństwo: Ruiny mają nierówne schody i posadzki, nie wszystkie obszary są zabezpieczone balustradami, więc należy uważać na stopnie oraz ostre krawędzie.
Linlithgow Palace to nie tylko zabytek o niezwykłym znaczeniu historycznym, lecz także miejsce pełne uroku i tajemnic. Tu narodziła się jedna z najbardziej znanych i tragicznych królowych w historii – Maria I Stuart. Ruiny pałacu do dziś przypominają o minionej świetności dynastii szkockiej, której losy toczyły się w kręgu europejskich intryg i wojen. Podczas pobytu w Szkocji warto zaplanować wyprawę do Linlithgow, aby zwiedzić tę majestatyczną budowlę, przespacerować się wokół jeziora i chłonąć klimat epoki, w której królewskie dwory i zamki były centralnym punktem życia politycznego i kulturalnego kraju.