Zamki w Szkocji – Historia, Najpopularniejsze Twierdze i Ich Tajemnice
Szkocja to kraj, który kojarzy się z malowniczymi krajobrazami, surowymi górami i niesamowitymi zamkami. Ich liczba jest imponująca – szacuje się, że w całej Szkocji znajduje się około 2 000 zamków, ruin i twierdz, co oznacza, że na każde 50 km² przypada jedna warownia! Zamki te pełniły różne funkcje – od obronnych po rezydencje królewskie – a ich historia sięga nawet XII wieku.
Historia zamków w Szkocji
Początki budowy zamków w Szkocji sięgają okresu średniowiecza, kiedy to zaczęły powstawać pierwsze drewniane fortyfikacje. Wraz z upływem czasu były one zastępowane przez kamienne twierdze, które lepiej znosiły upływ czasu i ataki wrogów. W XIII wieku zamki stały się nieodłącznym elementem krajobrazu Szkocji, a ich rozwój był ściśle związany z walką o niepodległość przeciwko Anglii.
W XIV i XV wieku wiele zamków zostało przebudowanych i rozbudowanych, stając się bardziej rezydencjami niż fortecami. W czasach panowania dynastii Stuartów niektóre zamki przekształcono w luksusowe pałace, a inne wciąż pełniły funkcje obronne.
Dzisiaj wiele zamków w Szkocji to ruiny, ale wiele z nich zostało odrestaurowanych i można je zwiedzać. Niektóre pełnią funkcję hoteli, muzeów lub rezydencji prywatnych, co czyni je unikalnym elementem szkockiego dziedzictwa kulturowego.
1. Zamek Edynburski (Edinburgh Castle)
Jeden z najbardziej rozpoznawalnych zamków na świecie, Zamek Edynburski, góruje nad stolicą Szkocji i jest jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków w kraju. Jego historia sięga IX wieku, choć większość obecnych budowli pochodzi z XII wieku.
W zamku można zobaczyć Kamień Przeznaczenia, na którym koronowani byli szkoccy królowie, a także koronę, berło i miecz szkockiej monarchii. Znajduje się tu również Narodowe Muzeum Wojskowe, a codziennie o 13:00 rozlega się słynny One O’Clock Gun, czyli wystrzał armatni.
2. Zamek Stirling (Stirling Castle)
To jedna z najważniejszych twierdz w Szkocji, która była świadkiem wielu bitew, w tym słynnej bitwy pod Stirling Bridge w 1297 roku, gdzie William Wallace pokonał Anglików. Zamek był także miejscem koronacji Marii Stuart w 1542 roku.
Jego monumentalne mury i królewskie apartamenty przyciągają turystów z całego świata. Warto odwiedzić Wielką Salę, gdzie odbywały się uczty i ważne wydarzenia polityczne, oraz Kaplicę Królewską, w której ochrzczono Jakuba VI.
3. Zamek Eilean Donan
Jeden z najbardziej malowniczych zamków w Szkocji, położony na małej wyspie u zbiegu trzech jezior. Zamek Eilean Donan jest jednym z najczęściej fotografowanych miejsc w Szkocji i pojawił się w wielu filmach, w tym w „Nieśmiertelnym” i „Jamesie Bondzie: Świat to za mało”.
Pierwotna forteca została zbudowana w XIII wieku, ale w XVIII wieku zamek został zniszczony przez wojska rządowe podczas powstania Jakobitów. Odbudowano go dopiero w XX wieku i obecnie jest dostępny do zwiedzania.
4. Zamek Dunnottar (Dunnottar Castle)
Położony na klifie nad Morzem Północnym, Zamek Dunnottar to jedno z najbardziej spektakularnych miejsc w Szkocji. Jego strategiczne położenie sprawiło, że przez wieki był kluczowym punktem obronnym kraju.
W XVII wieku to właśnie tutaj ukrywano klejnoty szkockiej korony, aby uchronić je przed wojskami Olivera Cromwella. Dzisiaj Dunnottar to ruiny, ale ich dramatyczne położenie przyciąga setki tysięcy turystów rocznie.
5. Zamek Glamis (Glamis Castle)
Ten niezwykły zamek jest znany jako miejsce narodzin matki królowej Elżbiety II i jako inspiracja dla Szekspirowskiego „Makbeta”. Zamek Glamis ma reputację jednego z najbardziej nawiedzonych miejsc w Szkocji.
Jego historia sięga XIV wieku, ale obecny wygląd to efekt wielokrotnych przebudów. Warto zwiedzić wspaniałe sale zamkowe, a także usłyszeć opowieści o rzekomo ukrytym pokoju, w którym miał być więziony członek rodziny królewskiej.
Podsumowanie
Zamki w Szkocji to nie tylko majestatyczne budowle, ale także świadkowie burzliwej historii tego kraju. Od królewskich rezydencji, przez twierdze obronne, po nawiedzone ruiny – każdy zamek ma swoją unikalną opowieść. Jeśli planujesz podróż do Szkocji, koniecznie odwiedź Zamek Edynburski, Stirling, Eilean Donan, Dunnottar i Glamis, by poczuć ducha szkockiej historii i legend.
Ilość zamków w galeriach: 63
GaleriaSzkockie zamki często służyły jako malownicze tła dla wielu filmów. Oto lista znanych szkockich zamków wraz z tytułami filmów, które tam kręcono:
- Zamek Eilean Donan:
- "Nieśmiertelny" (1986)
- "James Bond: Świat to za mało" (1999)
- Zamek Doune:
- "Monty Python i Święty Graal" (1975)
- Serial telewizyjny "Outlander" (od 2014)
- Zamek Alnwick:
- "Harry Potter i Kamień Filozoficzny" (2001)
- "Harry Potter i Komnata Tajemnic" (2002)
- Zamek Stirling:
- "Elizabeth: Złoty Wiek" (2007)
- Zamek Blackness:
- "Maria, królowa Szkotów" (2018)
- "Outlander" (od 2014)
- Zamek Dunnottar:
- "Hamlet" (1990)
- Zamek Tantallon:
- "Under the Skin" (2013)
- Zamek Urquhart nad Loch Ness:
- "Loch Ness" (1996)
- Zamek Glamis:
- "Macbeth" (1971)
- Zamek Craigmillar:
- "Outlander" (od 2014)
Ta lista nie jest wyczerpująca, ponieważ szkockie zamki są popularnym wyborem dla filmowców ze względu na unikalną architekturę i malownicze krajobrazy. Wiele z tych zamków można odwiedzić, co daje wspaniałą okazję do zobaczenia miejsc, które posłużyły jako sceneria dla znanych produkcji filmowych.
Oto pełna lista 63 zamków w Szkocji wraz z krótką historią każdego z nich:
- Zamek Balvaird – Zbudowany w XVI wieku przez Sir Andrew Murraya, stanowi przykład tradycyjnej szkockiej wieży mieszkalnej.
- Zamek Dunbar – Położony nad Morzem Północnym, odegrał kluczową rolę w wojnach szkocko-angielskich w XIII i XIV wieku.
- Zamek Finlarig – Wzniesiony w XVII wieku przez klan Campbellów, służył jako rezydencja i miejsce egzekucji.
- Zamek Craigmillar – Zbudowany w XV wieku, znany z powiązań z Marią, królową Szkotów, która szukała tu schronienia.
- Zamek Linlithgow – Miejsce narodzin Marii Stuart w 1542 roku; był królewską rezydencją do XVII wieku.
- Zamek Edzell – Zbudowany w XVI wieku przez rodzinę Lindsay, znany z renesansowych ogrodów.
- Zamek Dunnottar – Strategicznie położony na klifie, był miejscem ukrycia szkockich insygniów koronacyjnych przed wojskami Cromwella.
- Zamek Crichton – Wzniesiony w XV wieku przez kanclerza Williama Crichtona, prezentuje unikalną architekturę kontynentalną.
- Zamek Drummond – Znany z formalnych ogrodów tarasowych, uważanych za jedne z najpiękniejszych w Europie.
- Zamek Fyvie – Jego początki sięgają XIII wieku; zamek był świadkiem wielu historycznych wydarzeń i jest uważany za nawiedzony.
- Zamek Tolquhon – Zbudowany w XVI wieku przez Williama Forbesa, znany z bogatych zdobień kamieniarskich.
- Zamek Edynburski – Dominujący nad stolicą Szkocji, był świadkiem wielu kluczowych wydarzeń historycznych.
- Zamek Tantallon – Ostatnia wielka średniowieczna forteca w Szkocji, siedziba hrabiów Douglas.
- Zamek Doune – Zbudowany w XIV wieku, znany z występów w filmach i serialach, takich jak "Monty Python i Święty Graal" oraz "Outlander".
- Zamek Stirling – Jedna z najważniejszych twierdz w Szkocji, miejsce koronacji wielu monarchów, w tym Marii Stuart.
- Zamek Urquhart – Ruiny nad jeziorem Loch Ness, zniszczone w XVII wieku, by zapobiec wykorzystaniu przez Jakobitów.
- Zamek Glamis – Rodzinna siedziba hrabiów Strathmore od XIV wieku, związany z legendami i dramatem Szekspira "Makbet".
- Zamek Eilean Donan – Malowniczo położony na wyspie, zniszczony w 1719 roku podczas powstania Jakobitów, odbudowany w XX wieku.
- Zamek Balmoral – Letnia rezydencja brytyjskiej rodziny królewskiej od czasów królowej Wiktorii.
- Zamek Inveraray – Siedziba książąt Argyll, głów klanu Campbell, zbudowany w XVIII wieku w stylu neogotyckim.
- Zamek Culzean – Przebudowany w XVIII wieku przez Roberta Adama, znany z imponującej architektury i ogrodów.
- Zamek Blair – Siedziba książąt Atholl, z unikalną prywatną armią w Europie, znaną jako Atholl Highlanders.
- Zamek Cawdor – Związany z "Makbetem" Szekspira, choć zbudowany po jego czasach; do dziś zamieszkany.
- Zamek Kilchurn – Ruiny na brzegu Loch Awe, pierwotnie siedziba klanu Campbell z Glenorchy.
- Zamek Dunvegan – Najstarszy nieprzerwanie zamieszkany zamek w Szkocji, siedziba klanu MacLeod.
- Zamek Stalker – Malowniczo położony na wyspie, zbudowany w XIV wieku, znany z filmu "Monty Python i Święty Graal".
- Zamek Blackness – Zbudowany w XV wieku, służył jako forteca, więzienie i magazyn amunicji.
- Zamek Caerlaverock – Unikalny trójkątny zamek, dwukrotnie oblegany w XIV wieku podczas wojen o niepodległość.
- Zamek Hermitage – Położony w Borders, znany z mrocznej historii i powiązań z lordem Bothwellem.
- Zamek Lochleven – Miejsce uwięzienia Marii Stuart przed jej abdykacją w 1567 roku.
- Zamek Bothwell – Jedna z największych średniowiecznych fortec w Szkocji, zbudowana w XIII wieku przez klan Murrayów. Odegrała kluczową rolę podczas wojen o szkocką niepodległość.
- Zamek Dirleton – Malownicza ruina w East Lothian, zbudowana w XIII wieku przez rodzinę de Vaux. Znany z pięknych ogrodów i długiej historii oblężeń.
- Zamek Craigievar – Zbudowany w XVII wieku, jest doskonałym przykładem szkockiej architektury baronialnej. Znany z charakterystycznej różowej fasady i dobrze zachowanych wnętrz.
- Zamek Fraser – Jedna z największych wież mieszkalnych w Szkocji, ukończona w 1636 roku. Siedziba klanu Fraserów, z bogato zdobionymi wnętrzami i pięknymi ogrodami.
- Zamek Huntly – Imponująca ruina w Aberdeenshire, pierwotnie zbudowana w XII wieku. Była siedzibą klanu Gordonów i znana jest z unikalnych renesansowych detali architektonicznych.
- Zamek Kildrummy – Ruiny z XIII wieku, uważane za jeden z najważniejszych średniowiecznych zamków w Szkocji. Był kluczową fortecą podczas wojen o niepodległość.
- Zamek Ballindalloch – Znany jako "Perła Północy", zbudowany w XVI wieku. Do dziś jest zamieszkany przez rodzinę Macpherson-Grant i słynie z pięknych ogrodów oraz destylarni whisky.
- Zamek Brodie – Siedziba klanu Brodie od XV wieku, z bogatą kolekcją mebli, obrazów i ceramiki. Otoczony rozległymi ogrodami z rzadkimi roślinami.
- Zamek Dunrobin – Największy zamek w północnej Szkocji, siedziba hrabiów Sutherland. Jego architektura inspirowana była francuskimi zamkami nad Loarą.
- Zamek Ardvreck – Ruiny z XVII wieku, położone nad jeziorem Loch Assynt. Był siedzibą klanu MacLeodów z Assynt i miejscem uwięzienia markiza Montrose w 1650 roku.
- Zamek Balvenie – Zbudowany w XII wieku, był siedzibą rodziny Comynów, a później Douglasów. Obecnie w ruinie, ale zachowały się imponujące fragmenty murów.
- Zamek Duffus – Pierwotnie drewniany, zbudowany w XII wieku przez rodzinę de Moravia. Później przebudowany na kamienny, obecnie w ruinie.
- Zamek Spynie – Była rezydencja biskupów Moray, zbudowana w XIV wieku. Znana z imponującej wieży zwanej "David's Tower".
- Zamek Slains – Położony na klifie nad Morzem Północnym, zbudowany w XVI wieku. Uważany za inspirację dla zamku Drakuli w powieści Brama Stokera.
- Zamek Kisimul – Położony na wyspie u wybrzeży Barra, siedziba klanu MacNeil. Zbudowany w XV wieku, dostępny tylko łodzią.
- Zamek Mingary – Zbudowany w XIII wieku przez klan MacDonaldów, położony na wybrzeżu Ardnamurchan. Niedawno odrestaurowany i dostępny dla zwiedzających.
- Zamek Tioram – Ruiny z XIII wieku, położone na wyspie Eilean Tioram. Był siedzibą klanu MacDonaldów z Clanranald.
- Zamek Dunstaffnage – Jedna z najstarszych kamiennych fortec w Szkocji, zbudowana w XIII wieku. Była siedzibą klanu MacDougallów.
- Zamek Inverlochy – Ruiny z XIII wieku, miejsce dwóch ważnych bitew w historii Szkocji. Był strategicznie położony nad rzeką Lochy.
- Zamek Old Inverlochy – Inna nazwa dla zamku Inverlochy, aby odróżnić go od pobliskiego XIX-wiecznego Inverlochy Castle Hotel.
- Zamek Kilchurn – Ruiny z XV wieku, położone nad jeziorem Loch Awe. Był siedzibą klanu Campbell z Glenorchy.
- Zamek Carrick – Ruiny z XIV wieku, położone na wybrzeżu Ayrshire. Był siedzibą klanu Kennedy.
- Zamek Newark – Zbudowany w XV wieku przez klan Maxwell, położony nad rzeką Clyde. Dobrze zachowany przykład szkockiej architektury baronialnej.
- Zamek Morton – Zbudowany w XV wieku, położony w Dumfries and Galloway. Był siedzibą klanu Douglas.
- Zamek Threave – Położony na wyspie na rzece Dee, zbudowany w XIV wieku przez Archibalda Douglasa. Dostępny tylko łodzią.
- Zamek MacLellan's – Zbudowany w XVI wieku w Kirkcudbright przez Sir Thomasa MacLellana. Jest dobrze zachowanym przykładem szkockiej architektury miejskiej z okresu renesansu.
- Zamek Cardoness – Wieża mieszkalna z XV wieku, należąca do klanu McCulloch. Znajduje się w Galloway i zachowała się w bardzo dobrym stanie.
- Zamek Sorbie – Dawna twierdza klanu Hannay, położona w Dumfries and Galloway. Pierwotnie wzniesiona w XIV wieku, obecnie w ruinie.
- Zamek Carsluith – Zbudowany w XVI wieku, znajduje się w pobliżu zatoki Wigtown. Jest dobrze zachowaną wieżą mieszkalną z renesansowymi detalami.
- Zamek Skipness – Twierdza z XIII wieku, położona na zachodnim wybrzeżu Szkocji. Zbudowana przez klan MacSween, a później należała do Campbelli.
- Zamek Rothesay – Unikalny, okrągły zamek na wyspie Bute, zbudowany w XIII wieku przez królów Szkocji. Przez wieki był miejscem walk z Norwegami.
- Zamek Dundonald – Zbudowany w XIV wieku przez króla Roberta II, jeden z pierwszych zamków królewskich dynastii Stuartów. Jego ruiny wciąż dominują nad Ayrshire.
- Zamek Hermitage – Położony w Scottish Borders, znany z mrocznej historii i powiązań z lordem Bothwellem. Zbudowany w XIII wieku, odgrywał kluczową rolę w obronie granicy szkocko-angielskiej.